Düşlerimin Rengi Bu Georges Raillard ile Söyleşiler Kitap Yorumu Joan Miró

Özgün Adı: Ceci la coluleur de mes réves (Entretiens aves Georges )

Çeviren: Alp Tümertekin

4. Baskı: Aralık 2022

Tür: Söyleşi

Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık

Barcelona doğumlu Joan Miró; soyut ve gerçeküstü resmin ironik ressam ve heykelcisi olarak Katalonya ve Fransa'da resim, şair ve genel olarak tüm sanatçılarla dostluk bağları kurdu. Katalonya Özerk bölge başkenti havalimanı El Prat Josep Tarradellas'ı ziyaret etmiş olanlar, havalimanı dış duvarında onun seramik eseri ile Barcelona'ya adım atmış olur. Barcelona'da kendi adıyla anılan parkta yer alan Kadın ve Kuş (Mujer y Pajaro) ve Rambla caddesinde yerde uyguladığı mozaik eserini tamamlarken, mozaik sanatçısı Joan Gardy Artigas'dan yardım almıştır. Rambla caddesinde beyaz, mavi ve kırmızı renkleriyle yer alan devasa mozaik çalışmasını 1976'da kendi topraklarına armağan etmiştir. İspanya'nın sokakları yetiştirdiği sanatçıların eserleri ile doludur. Joan Miró'ya ait eserleri; Madrid Prado ve Reina Sofia müzeleri ve Barcelona Macba müzesinde gördüğümü anımsıyorum. Soyut yaklaşımını ve grafik unsurları siyah renk ile buluşturma tekniğini beğeniyor olsamda, Joan Miró favori sanatçım değil. İlk aklıma gelen isimlerden biri olduğu için söyleşi kitabını okumak istedim.

Söyleşi türünde 196 sayfalık türünde hazırlanan kitap 14 ana başlık ile Miró ile yazar&akademisyen Georges Raillard'ın samimi görüşmelerini aktarıyor. Palma de Mallorca adasındaki stüdyo'ya dönüştürdüğü evinin şimdiki halini ve Mallorca'da yer alan müzesini görmek için sabırsızlanıyorum.

Söyleşi kitabını okurken Miró'nun ifade ettiği bazı betimlemelerin altına çizdim. Bu sebepl tırnak içinde bu betimlemerli aktarmak isterim. 'Fiziksel bir gereksinim' olarak başladığı resim sanatına 'herkesten son derece uzak durma' dürtüsünü 'çocukken çok sert, çok acılı yaşadım bu yalıtılmışlığı' olarak ifade edecek kadarda kendi aynasına direkt bakabilmiş. (p.17)

İspanya İç Savaşı akabinde İspanya'yı (Katalonya'yı) terk edip, Fransa'ya yerleşmesiyle Paris sanat camiasında hem yaşama hem de sanatıyla varolma savaşı vermesiyle zorunlu olarak devam ediyor. Baskıcı faşist Franco rejimin içine sürüklenen; kendi ülkesinden koparılmasını rejimi destekleyemeyen tüm aydınların ve sanatçıların av durumuna düşmesi kaynaklı olduğunu belirtiyor.

Georges Raillard'ın, Miró eserleri arasında gezerken gerçekleştirdiği söyleşilerde hiç başlanmayan veya yarıda kalan eserlerin hangi dürtüler ve tekniklerle yapıldığını az çok öğrenmiş oluyoruz. Sanatçının tekniğini ve yaratım duygusunu anlamak için kitap; yeni nesiller için kaynakça görevini sürdürmeye devam edecektir. Picasso ile tanışıklığını 'Onunla aramda saygıdan kaynaklanan bir uzaklık vardı ki, anlatılamaz. O dönemde, bir türlü cesaret edemiyordum onu görmeye gitmeyi' (p.44) ifadesini Picasso'nun annesiyle Picasso'dan önce kurduğu iletişim detaylarını öğrenmiş oluyoruz.

Sabah vaktini kutsal sayıyor. Paris'e gittiği dönemde her sabah Louvre müzesini keşfediyor. Paris yaşamında sanatçı dostlarıyla ve cemiyet hayatında bahsi geçen kafe'ler, restoranlar ve galeriler hala Paris'te varlıklarını sürdürüyor. Paris'e ziyarette bu mekanlarda Miró izleri sürülebilir. Yıllarca kapalı kalmak durumunda kalan kendi topraklarını Paris'in özgürlüğüyle kıyaslayan sanatçı, eserlerini Fransızca olarak isimlendiriyor. Yaratımında Fransa'nın deneysel kimliğini uyguladığı için sanat yaşamında Fransızca dilini kullanırken; kişisel yaşamında Katalanca dilini kullanıyor.

Neşeli okumalar.

Kutay

Kapak Kaynak: http://www.ykykultur.com.tr